Monday, February 7, 2011

Een futuroloog over de Zorg

Onlangs schreef ik over de futuroloog Adjiedj Bakas, die de laatste jaren veel van zich doet horen. (Zie posting op deze weblog van 10-8-2010 “Een trendwatcher over netwerken in de toekomst.”) In het oktobernummer 2010 van Arts&Auto is er een interview met hem over de toekomst van de Zorg.
Hij wordt geïntroduceerd als een afgestudeerde neerlandicus die een aantal jaren een communicatiebureau leidde en “zich de afgelopen jaren heeft ontwikkeld tot dé trendwatcher van Nederland”.
Bakas signaleert twee drivers die de zorg op zijn kop zullen zetten: financiën en technologie. Dat stemt overeen met andere beschouwingen van hem over de toekomst en die drivers zijn ook heel herkenbaar.

Bakas zegt, dat veranderingen weerstand oproepen maar vervolgens heel snel kunnen inburgeren. Hij neemt als voorbeeld, dat je 15 jaar geleden als een uitslover werd gezien als je een mobiele telefoon gebruikte. Nu 'ben je een versleten sok' als je geen mobiel hebt. Inderdaad zijn ook verschijnselen als e-mail en e-commerce na een aarzelende start razendsnel geadopteerd.
Dat is allemaal technologie, die de mensen veel gemak brengt. In zijn visie zal ook de technologie, die in het menselijk lichaam ingrijpt, zeer snel worden geadopteerd. Dat laatste betwijfel ik, maar zijn beschouwingen zijn zoals gewoonlijk prikkelend en inspirerend. Na zijn boeken over De toekomst van de liefde en De toekomst van werk zal eind 2010 De toekomst van de zorg verschijnen.

Bakas haalt zijn kennis over de zorg uit boeken, bestuurskamers en familie en bekenden. Een neef, tandarts, vertelde hem over een nieuwe trend: een kunstkies met ingebouwde sensor, die een medicijn in het bloed pompt. “Straks krijgt iedereen zo'n kies die hoort bij zijn persoonlijke genpaspoort”, voorspelt Bakas. “Nog voordat je hoofdpijn voelt, heb je al een shot botox te pakken. Superefficiënt!”. Zelf ben ik een bèta, zowel op gymnasium als universiteit, en beschouw dit toch als naïeve praat van alpha's, die de complexiteit van de natuur niet begrijpen.

Een andere trend die hij noemt vind ik zeer geloofwaardig. Aangezien 'financiën' een krachtige driver is van veranderingen, ziet hij bepaalde ontwikkelingen in de ouderenzorg. De meeste zorgkosten maak je in de laatste levensfase. Hij ziet dus financiële conglomeraten ontstaan, waarin pensioenfondsen, zorgverzekeraars en woningcorporaties samenwerken. Zij bieden het pensioen in drie delen aan: geld, wonen en zorg in natura. Een vijftiental jaar geleden zag ik Achmea al initiatieven nemen met hun Proveniersplan, maar zij waren daarmee nog te vroeg. Ongetwijfeld zal deze door Bakas genoemde trend doorzetten.

Ten aanzien van de tweede driver (technologie) doet Bakas dus prikkelende voorspellingen zoals de voornoemde kies met botoxshots. Hij citeert Philipsfarmaceuten, die met een apparaat kunnen zeggen hoe oud je wordt, hoeveel je gaat kosten voor de zorg en wanneer je een hartaanval zal krijgen. Ik kan zo'n verhaal niet serieus nemen. Wel akkoord ben ik met zijn opmerking, dat het elektronisch patiëntendossier er gewoon gaat komen. “Natuurlijk zeuren er nog wat mensen over hun privacy, maar dat is gelul.” Mee eens. (Zie mijn posting van 18/8/2009). Voor zichzelf weet Bakas al zijn toekomstige doodsoorzaak: Suiker, want dat zit in de familie. Hij concludeert uit gesprekken met de farmaceutische industrie, dat deze het onderzoek naar de behandeling daarvan bewust blokkeert, omdat insuline de cashcow is van de industrie. Volgens hem zullen venture capitalbedrijven baanbrekende innovaties vinden en daarmee de traditionele machtspositie van de farmaceutische industrie doorbreken.

Als ziektes van de toekomst noemt Bakas obesitas en verstoringen van het immuniteitssysteem. Dat is herkenbaar want de groei daarvan kan eenieder waarnemen. De zorg zal meer te maken krijgen met patiënten, die al via internet diagnoses hebben gesteld en verwachtingen hebben over de medicijnen die ze wensen. En ook het e-consult zal een grote vlucht nemen. Hij ziet meer groepspraktijken ontstaan, omdat arts-zijn een vrouwen beroep wordt, waarbij parttime werken vanzelfsprekend is. Deze ontwikkelingen zijn al waarneembaar en zorgen inderdaad voor een ander verschijningsvorm van de zorg.

Dan toch nog even twee technologische uitsmijters van Bakas. Hij ziet twee ontwikkelingsgolven. Tot 2025 leidt dat tot een stelsel , waarin we onze eigen stamcellen gaan 'reprinten'. Dus als op je 70ste je hart kapot gaat, printen ze van je stamcellen een nieuw hart in de lokale apotheek, dat je in het ziekenhuis laat wisselen. Na 2025 zullen kleine nanomachientjes in ons bloed zwermen en automatisch alles repareren wat kapot is. Dat vind ik weer de alphapraatjes waar ik hierboven al gewag maakte.

Beschouwingen van Bakas zijn interessant en prikkelend!