Monday, December 1, 2008

Actuarissen en ICT

Sedert 1996 fungeer ik bij het Actuarieel Instituut als voorzitter van de Vakgroep Informatica.
De vakgroep verzorgt binnen de actuarisopleiding Informatica-modules zowel voor “beginners” in het vak, de Rekenaars, als voor verder gevorderden, de Analisten.

Het Actuarieel Instituut heeft de afgelopen 10 jaar strategische keuzes gemaakt. AG-AI speelt bijvoorbeeld samen met andere westeuropese landen een rol bij het professionaliseren van de beroepsgroep in snel ontwikkelend Oost-Europa. Maar denkt ook na over de rol van de actuaris in de financiele wereld van nu en straks. Van de website is het volgende citaat: “In het rapport De Actuaris van de toekomst worden ontwikkelingen gesignaleerd die verschuivingen veroorzaken in de dienstverlening van de actuaris. In de vernieuwde opleiding krijgt, door het bovenstaande, met name Integraal risicomanagement van financiĆ«le instellingen, een prominente rol”. Dat betekent, dat de vakgroepen van het Actuarieel Instituut het nodige te doen hebben voor het aanpassen en ombouwen van hun opleidingen.

Dat geldt ook voor de Vakgroep Informatica, hoewel dit vak primair ondersteunend is aan de eigenlijk kernvakken van schade- en levenactuariaat. Momenteel wordt een wijziging doorgevoerd voor de module Basiskennis Informatica, een module voor de beginnende Rekenaars. Want wat heden ten dage Basiskennis Informatica moet heten, is totaal wat anders dan wat de basiskennis was in 1996! In die tijd was het echt nog zo, dat een flink deel van de cursisten niet met een PC overweg kon, niet met bestanden en gegevensdragers en nog minder met een toepassing als Excel. Voor de huidige generatie jongelingen is dat ondenkbaar; PC’s en andere elektronische hulpmiddelen zijn voor hen gemeengoed.
Vanaf de eerste jaren heeft het gebruik van de PC (en met name de rekenapplicatie Excel) een steeds grotere plaats gekregen in onze Basiskennis Informatica. De cursisten leren om deze hulpmiddelen te gebruiken om daarmee actuariƫle berekeningen uit te voeren.
Dit onderdeel van de informatica-opleiding is onomstreden en wordt gewaardeerd. De tijd is nu aangebroken om het gebruik van deze hulpmiddelen verder te professionaliseren.
Het is immers niet meer genoeg om resultaten en uitkomsten te produceren met je rekenwerk. Maar het moet ook controleerbaar zijn (audit trail) en het moet reproduceerbaar zijn. Dus gestructureerd programmeren, documentatie van de aanpak en versiebeheer zijn nieuwe eisen. Zodat je kunt aantonen hoe het resultaat tot stand is gekomen.
Er wordt in de module tijd vrijgemaakt voor deze vernieuwing door het vervallen van een theorieboek over computers, kennis die in dit tijdsgewricht niet meer relevant is. Na de ombouw zal deze basismodule weer 'bij de tijd' zijn. En een waardige voorloper van de twee andere informaticamodules, Bedrijfs-Informatievoorziening en Simulatietechnieken.

Bij besprekingen met een aantal actuarissen over de aanpassingen was ik toch weer verrast om te constateren, dat Excel een dominant werktuig is in de werkzaamheden van actuarissen. Jaarwerk, analyses en prognoses bijvoorbeeld worden uitgewerkt in enorme spreadsheets waarin tientallen verschillende werkbladen zitten. Vanuit mijn automatiseringsachtergrond word ik er zenuwachtig van dat belangrijke bedrijfsprocessen zo zijn geautomatiseerd, dat de uitvoerders overal rechtstreeks toegang hebben tot de 'codering', de programmainstructies. Maar deze constatering bevestigt wel de noodzaak voor de voornoemde aanpassingen.