Desktopvirtualisatie

Op 28 september 2010 organiseerde Centric een seminar over de Virtuele Realiteit in uitspanning Groot Kievitsdal te Baarn.
Men onderscheidt bij virtualisatie in het algemeen virtualisatie van de rekencentra, virtualisatie van de applicaties en virtualisatie van de desktop. Centric wilde zich op deze dag vooral richten op de laatste categorie. Met als belangrijkste motivatie, dat veel bedrijven op dit moment aanhikken tegen de overgang naar Windows 7.

De inleider van Centric had een interessante beschouwing over virtualisatie. Ik heb zelf vaker nagedacht over het gebruik van het woord virtueel binnen de ICT. Al 35 jaar geleden begon IBM er mee (MVS, multi virtual omgevingen). Ik heb het vanaf toen altijd zo geïnterpreteerd, dat een 'virtueel iets' er eigenlijk niet is, maar dat het door de gebruiker wel als iets tastbaars wordt gevoeld.
De inleider van Centric stelde de vraag 'Wat is virtueel?' en gaf daarvan voorbeelden:
Je maakt iets zichtbaar wat eigenlijk te ver en te groot is om voor de menselijke zintuigen zichtbaar te zijn (melkwegen). Of je maakt zichtbaar wat voor het oog verborgen is (werking van hart en bloedvaten). Of iets dat er nog niet is (werking van toekomstige apparaten en systemen, nieuwe vliegtuigen, simulatie). In alle gevallen maak je dus iets, dat mensen als tastbaar beschouwen. En bij het virtualiseren van ICT geef je zo de gebruiker het idee, dat hij een eigen desktop heeft, of een eigen server, of een eigen applicatie om op te werken. Terwijl in werkelijkheid de bouwstenen daarvoor 'ergens' vandaan worden gehaald (buiten je huis, buiten je bedrijf, of zelfs buiten je land).

Willem van Engeland van Vmware toont een thin client van Teradici. Het apparaatje heeft geen operating system. Men noemt het een zero client. Hardwarematig wordt het binnenkomende schermbeeld aan de gebruiker getoond. BMW gebruikt dit om remote users de gelegenheid te geven om ontwerptekeningen te bekijken, zonder dat je de mogelijkheden hebt om deze tekening te kopiëren. Daarna pakte hij een i-pad om te laten zien, dat de omgeving 'device-onafhankelijk' is.
De clou is dus, dat je jouw eigen desktop op elk apparaat kan binnenhalen. De desktop zit niet op je PC zoals tot op heden gebruikelijk, maar wordt vanuit de server of vanuit de cloud naar de plek gebracht, waar je toevallig inlogt, met 'any device'.
Omdat de desktops vanaf een server worden binnengehaald, worden een aantal huidige beperkingen omzeilt, waar bedrijven tegenaan hikken. Zo is het bijvoorbeeld niet mogelijk om op een traditionele pc-desktop Windows 7 te installeren en dan toch nog gebruiken te maken van IE6 (een oude versie van Internet Explorer die nog door belangrijke applicaties wordt gebruikt). Met een gevirtualiseerde desktop kunnen ze wel naast elkaar worden opgeroepen. Ook Office 2007 en Office 2009 kunnen naast elkaar in de gevirtualiseerde omgeving worden gedraaid.
En überhaupt zegt men, dat de invoering van Windows 7 makkelijk verloopt, als je een gevirtualiseerd omgeving hebt. Windows 7 wordt namelijk geïnstalleerd ergens centraal in de gevirtualiseerde omgeving en desktops kunnen naar believen Windows 7 gebruiken of als dat gewenst is bijvoorbeeld Windows XP.

Ik sprak met een andere bezoeker, die bij de ICT-afdeling van het UMC, Utrechts Medisch Centrum, werkt. Zij hebben reeds hun servers gevirtualiseerd. Dat ligt het meest voor de hand, want veel bedrijven hebben de afgelopen 15 jaar te maken gekregen met een moeilijk beheersbare en dure wildgroei van hun serverpark. Hij was speciaal gekomen voor desktopvirtualisatie, omdat zijn afdeling eraan twijfelt of dat wel wat oplevert. Zelf denk ik, dat het zou kunnen lonen, als je veel desktops hebt, uitgebreide desktops (veel verschillende applicaties) en veel apparaten op verschillende en mobiele lokaties.

Een spreker van Netapps gaf interessante achtergrond info, maar achteraf bedacht ik mij, dat die niet direct over desktopvirtualisatie ging. Hij legde bijvoorbeeld uit, hoe een bedrijf bootstorms en loginstorms kan voorkomen. (Dat is het verschijnsel, dat bijvoorbeeld 's ochtends heel veel gebruikers tegelijk gaan werken en allemaal een sessie aanvragen.) Hij noemt de toepassing van Flash cache geheugen met SSD geheugen waardoor informatie over de (sessie van de) gebruikers van de vorige dag snel beschikbaar wordt gemaakt. Interessant was een voorbeeld, waarin ergens het aantal servers door Netapps software terugging van 300 naar 56. Volgens mij praat hij dan over opslagvirtualisatie en niet over desktopvirtualisatie. Andere trucs die Netapps toepast: Voordat je gegevens wegschrijft, eerst in cache de random writes sorteren om ze vervolgens sequentieel weg te schrijven. Hun software zorgt er ook voor, dat geen blokken worden weggeschreven, die al bekend zijn (deduplicatie).
Netapps hanteert verder de zogenaamde snap mirror, waarbij je elke 30 minuten een foto van al je data maakt. Dat gebeurde bij een metrocluster (twee rekencentra in hetzelfde stedelijke gebied), waarbij voor de zekerheid nog op een derde site snap mirrors werden bewaard, voor het geval beide centra zouden uitvallen.