Doseren

Doseren is een kunst die niet is weggelegd voor zwart-wit kijkers. Daarvoor moet je namelijk kunnen inzien, dat er een groot scala van kansen ligt tussen de situaties 100%-fout en 100%-goed.
Ik werd getriggerd tot deze gedachten door de jaarlijkse uitgave van Computable 100 met de lijst van krachtigste ict-bedrijven van Nederland over 2007. Die bevat ook een ranglijst met de meest innovatieve bedrijven. Twee citaten uit het begeleidende artikel:
1. Soms kun je beter met een vernieuwing komen die weinig toevoegt, dan dat je wacht op de grote doorbraak.
2. Niets werkt beter om mensen en bedrijven te overtuigen dan iets te laten zien.
Het is een succesfactor om steeds naar buiten te komen en ook naar buiten te komen als het nog niet voor 100% goed is. Want die situatie bereik je namelijk nooit!

Deze stellingen in Computable bevestigen mijn eigen ervaring in kwaliteitsmanagement en projectmanagement. Namelijk dat je elke kleine stap vooruit moet ‘vieren’ om dan weer verbeten door te gaan met de volgende stap. Ga niet zitten griepen, dat het maar zo’n klein stapje was en dat het weinig voorstelde. Het glas is niet half leeg, maar wél half vol.

Ik vind het altijd interessant om een parallel te trekken met de sportwereld, omdat in die wereld alles zo zichtbaar is: de uitgevoerde handelingen, de effectiviteit daarvan en het eindresultaat.
Het denkpatroon van topgolfspelers is wat dat betreft intrigerend. De beste golfers stappen over slechte slagen heen, focussen meteen weer op de volgende slag, en weten naar welke techniek ze op zoek zijn. Doseren dus. Stap voor stap. Tom Kite, een speler die jarenlang aan de top van de amerikaanse ranglijsten stond, gaat zover dat hij stelt: ‘don’t try to win’. Dat heb je namelijk niet volledig in de hand; concentreer je op de zaken, die je wél in de hand hebt, dan zullen regelmatig de overwinningen naar jouw kant toe vallen.

En om toch nog een beetje verder te gaan: Om te kunnen doseren heb je vakmanschap nodig.
Want je moet wel weten, wat een zinvolle stap is en welke deelresultaten zinvol zijn, kortom je moet het proces tot in de diepte begrijpen. Sommige oppervlakkige managers hebben daar geen benul van, maar kunnen alleen een (financieel) eindresultaat vatten. Zie ook mijn posting over Jaap Peters (‘Intensieve Menshouderij’, 29 oktober 2007).
Om weer een sportvoorbeeld te nemen, verwijs ik naar de gebeurtenissen bij voetbalclub Ajax in februari 2008. Na jarenlang oppervlakkig management (inclusief beursnotering) is de club zo afgegleden, dat de bestuurslaag weg moet en de oude meester Johan Cruijff ingrijpt in het technisch beleid. Cruijff sprak op televisie de wijze woorden: ‘Voetbal is zoveel meer dan winnen of verliezen!’ Het zijn inderdaad de oppervlakkige nitwits, die niet anders kunnen dan in de krant lezen of er 0 punten of 3 punten behaald zijn. Het eerste is dan fout en het tweede is goed. Simpel. Maar de echte kenner heeft gezien, dat ondanks de nederlaag met nul punten er een ploeg stond met interessante toekomstperspectieven. En de kenner zal ook zien, dat een overwinning met 3 punten in feite verhult, dat de betreffende ploeg geluk heeft gehad en in wezen weinig perspectief biedt voor succes op lange termijn.
En terug naar het bedrijfsleven zie ik steeds weer, dat in grote automatiseringsprojecten de hele wereld in de telefoon klimt, escaleert en rapportages vraagt, als er een incident is opgetreden bijvoorbeeld in het computercentrum. Incidenten moeten uiteraard worden opgelost, maar ze zijn niet interessant anders dan als een uiting van onderliggende problemen. Maar die onderliggende succes- of faalfactoren proberen te begrijpen gaat in het algemeen boven de pet van betrokken bevolkingsgroepen….

Les: Werk voor stap voor stap en zorg voor een bemanning, die ook daadwerkelijk de stappen fundamenteel begrijpt. Bij toppers in de sport is dat heel zichtbaar, maar het geldt net zo goed voor professionals in andere vakgebieden van de maatschappij.