AGIM en Shell-scenarioplanning

In een AGIM-lezing was er een update over scenarioplanning. AGIM alumni (Amsterdams Genootschap van Informatiemanagers) leerden zo'n 20 jaar geleden in hun strategieblokken over de scenarioplanning van Shell. In de jaren '70 had Shell daarmee baanbrekend succes; later werd het een standaardtool voor allerlei bedrijven en instellingen. Maar binnen Shell is er nog steeds een club, die zich ermee bezig houdt, en het was interessant om te vernemen, hoe het denken binnen Shell verder is geevolueerd. Een vertegenwoordiger van Shell verzorgde een update voor de AGIM-bijeenkomst.

Met scenarioplanning richt men zich op een planningstermijn van 5 tot 10 jaar. Door methodisch te werken elimineer je de bias, die mensen kunnen hebben. De spreker noemde als voorbeeld, dat in 1977 Ken Olsen van DEC stelde, dat hij geen plaats zag voor computers in huishoudens. Hoewel deze man met de ontwikkeling van de mini-computers van Digital een grensverleggende pionier was, had hij geen idee van de PC-revolutie, die een paar jaar later zou aanvangen. En zelf herinnerde ik me daarbij het voorbeeld van de IBM executive, die kort na de tweede wereldoorlog stelde, dat er wereldwijd maximaal behoefte zou zijn aan 3 computers. En dan te bedenken, dat elke smartphone in 2013 krachtiger is dan de computer die hij zich kon voorstellen...

In het scenarioplanningsproces analyseert men de driving forces, die de toekomst bepalen. Met name driving forces, waarvan het onzeker is hoe ze zich ontwikkelen, worden verder meegenomen in de analyse. Daarna kiest men de twee driving forces, die men het belangrijkste vindt. Dat maakt het namelijk mogelijk om straks de scenarioos in een twee-assen diagram te presenteren. In subgroepjes werkten de AGIM'ers daarna scenarioos uit voor de onderwerpen 'Toekomst AGIM', 'toekomst EURO' en de 'toekomst van de wereldvoedselvoorziening'. Met leuke resultaten en exercities die wel degelijk het bewustzijn vergroten en het out-of-the-box denken stimuleren. Dat laatste was in de jaren zeventig al duidelijk de winst die Shell boekte: Toen de oliecrisis uitbrak, waren hun managementteams beter geequipeerd om in hele andere toekomsten te denken dan het business-as-usual tijdperk. De man van Shell bevestigde ook, dat de scenarioplanning duidelijk een tool is voor training en changemanagement in de organisatie. Samenvattend is dus hun aanpak voor scenarioplanning:

1. Definieer de Focal question

2. Driving forces inventariseren

3. Critical uncertainties definieren

4. Bouw het scenario framework

Tot slot nog een paar gegevens over de AGIM-club: In een schoningsactie zijn 120 leden aangeschreven. Circa 80 leden betalen 25 of 50 E. De begroting over 2012 plant daarmee 4 seminars en gaat uit van 80 betalende leden.